Zaman bir varlık. Bütüncül ve akışkan. İnsanın içinde var olduğu yürüdüğü yol aldığı, duruluğunda ruhunu yıkadığı bir varlık. Zamana renk veren insan. İyilikleri ve güzellikleriyle ya da tam tersi durumla. Karanlık dönemler insanların karanlık ruhlu oluşlarından kaynaklı. Zamanlarda beliren güzelliklerin ve iyiliklerin varlığı insan ile oluşur.
Tarihte yüz yıllar ve dönemler var. Bunları belirleyen dönemin önemli gelişmeleri ve oluşları. İçinde bulunduğumuz dönem ise çok karışık. Milletlerin ya da kültürlerin etkisinin azaldığı bir gerçek. Küresel dünyayı çekip çeviren kapitalizm, onun ürettiğin nesneler ve bir dünya. Dijital ruh dünyayı çekip çeviriyor şu anda. Karanlık bir ruh gibi insanlığın üzerine çöreklenmiş. Bütünüyle olumsuzlamak istemeyiz elbette. Nesnelerin ve onları yönetenlerin elindeki gücün ağır baskısı altında bulunuyor insanlık. Ne kadar direnilirse direnilsin ortamı belirleyen bu güç.
İnsanlık bu nesneler üzerinde ancak dedi kodu üretiyor. Ya da gündelik yaşayışını. Zevk ve tutkularını gözler önüne seriyor. Artık sır diye bir şey yok. Hemen her insanın bakışı, yaşama tarzı biliniyor. Gündelik zevklerin abartılı yansıması insanların durumunu açıklıyor ve göstermeye yetiyor. Bilgiler, insanların genel tutum ve davranışları belli bir biçimde bir yerde toparlanıyor artık. Sosyolojik araştırmalar yapmaya çaba göstermeye gerek yok.
İdeolojik gerilimlerin en aza indiği bir dönem. İnsanların çekişme ve atışmaları ve enerjilerini kimi zaman aşırıya taşıyarak tüketmeleri daha kolay. Çevrelerin yaşama biçimlerindeki tutumları onların nasıl kontrol altına alınabileceklerine de gösteriyor. Hatta insanların birbirlerine yakınlaşma ve uzaklaşmaları da burada gerçekleşebiliyor. İnsanlar iç dünyalarını çok açık bir biçimde ortaya döküyorlar. Duymayı ve bilmeyi istemediklerimizi de duymuş oluyoruz.
Aşırılıklar kimilerini iyi görünse bile kimilerine itici gelebilir. Zengin sofralar, marka giysiler, araçlar bütün ayrıntılarla görülebiliyor.
Böylesi bir dönemde insanın yerini ve konumunu belirlemesi giderek güçleşiyor. Hangi kültür ve medeniyet dairesine ait? Artık birbirine yabancı, itici ve hatta düşman olmayan bir dünya oluşuyor. Sempati besliyor. Dijital dünya kimi durumları hafifsetiyor, kimi zaman insana gülünç gelebiliyor. Artık bir umarsızlık ve hatta ilgisizlik oluşabiliyor.
Birbirine ulaşmada ve bilgilenmede iyi bir iletişim aracı. Buna söylenebilecek bir şey yok. Müslümanların iyi hal ve davranışlarından söz edilemez. Zaten bir kişilik göstergesi ortada yok. İnsanın muhatabı insan değil. Alanın güvenirliği veya değilliği zaten tartılamıyor. Muhatap olan kişi insanı çok rahat yanıltabiliyor. Muhataplar birbiriyle oyun bile oynayabilirler, yanıltabilirler. İnsanlık tam anlamıyla kaygan bir zeminde. Ayakları yer tutmuyor. İnsana gına gelebilecek durumlar da giderek artıyor.
Reklam ve tanıtımın da sınırları var. Aşırılıklar ve kişilerin sürekli fotoğraflarını paylaşmaları, hemen her adımlarını sunmaları, kimsenin bilmemesi gerekenlerin bilinmesini sağlamaları yorucu oluyor. Kimi paylaşımcılar kendilerine ilgi gösterilmediğinden yakınırlar. Üstelik sayfalarındakilerin çoğu tanıdıklarıdır. Onlar ilgi göstermeyince de vahlanıyor ve yazıklanıyorlar. Kişiler artık bu gibi paylamışları hem umursamıyorlar hem de kendilerini çoğu kez ilgilendirmiyor. İnsanın gizil bir dünyası var. Kimi zaman kendini kendinden kaçırması gerekiyor. Her şeyini saçıp savurması kişinin itibarını da azaltıyor ve zayıflatıyor.
Dijital dönem ve çağa renk veren kapitalizm, egemenler ve emperyalizm. Batı dünyası. Doğulular özellikle de Müslümanlar bu dünyanın savrulanları. Hemen her açıdan üretmeyenler başkalarına mahkûm ve yeniktirler. Söylenmelerini bir karşılığı yok çünkü.
