Suriyeli Kürtlerin önde gelen siyasetçilerinden İlham Ahmed, Türkiye'yle ilişkiler ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile merkezi Suriye yönetimi arasındaki müzakerelerle ilgili BBC Türkçe'nin sorularını yanıtladı.
Fiili olarak kurulan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin Dış İlişkiler Komitesi Eşbaşkanı olan Ahmed, halihazırda Türkiye ile doğrudan iletişim içinde olduklarını söyledi.
Suriye'nin kuzey ve doğusundaki "sakin durumu" olumlu gördüklerini belirten Ahmed, Türkiye ile "daha fazla diyalog ve koordinasyona ihtiyaçları olduğunu" belirtti.
Türkiye, SDG ve bu grubun ana omurgasını oluşturan Halk Savunma Güçleri'ni (YPG) PKK'nın uzantısı ve "terör örgütü" olarak görüyor. Türk yetkililer, yeni süreç kapsamında bu grupların da silah bırakmasını istiyor.
Türkiye'deki yeni süreçle ilgili olumlu ifadeler kullanan Ahmed, Suriye'deki şartların farklı olduğunu, bu yüzden kendileri açısından konunun silah bırakmaktan ziyade entegrasyon olduğunu vurguladı.
Kaynak,Anadolu/Getty ImagesFotoğraf altı yazısı,PKK'nın 11 Temmuz'da Süleymaniye'de düzenlediği silah bırakma töreninde yakılan silahlar
9 Temmuz'da Şam'da gerçekleştirilen ve Suriye'nin geçiş dönemi devlet başkanı Ahmet Şara, SDG lideri Mazlum Abdi, ABD'nin Suriye özel temsilcisi Tom Barrack'ın bulunduğu toplantıda Ahmed de vardı.
Ahmed, bu toplantıda Suriyeli Kürtler ile Şam arasındaki müzakerelerin çöktüğü yorumlarını reddetti.
Bölgelerindeki askeri ve sivil kurumların entegrasyonun bu müzakerelerdeki en zorlu başlıklardan biri olduğunu söyleyen Ahmed, bu tür müzakere süreçlerinde "anlaşmazlıklar yaşanmasının" normal olduğunu belirtti.
Ahmed, Tom Barrack'ın SDG'ye yönelik son eleştirileriyle ilgili ise "Kendisiyle daha fazla diyalog kurmamız gerekiyor" dedi.
'Türkiye ile iletişim kanalımız var'
Türkiye'de iktidarın "Terörsüz Türkiye", Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi'nin (DEM Parti) ise "Barış ve Demokratik Toplum Süreci" adını verdiği süreç kapsamında PKK, 11 Temmuz'da sembolik bir törenle silah bırakmaya başladı.
Süreçle ilgili olumlu ifadeler kullanan Ahmed, "Bu adımların karşılıklı adımlarla karşılanmasını umuyoruz, böylece tüm bu olumlu hamlelerin hem Kürt halkı hem de Türkiye için olumlu sonuçlar doğurmasını umuyoruz" dedi.
Ahmed, sorumuz üzerine, son dönemde Türkiye ile aralarında doğrudan iletişim olduğunu savundu:
"Aramızda açık bir kanal [iletişim kanalı] var. Kuzey ve doğu Suriye, Kürt sorunu ve Suriye'deki siyasi çözümle ilgili konuların yanı sıra Türkiye'nin ilgilendiği konular da tartışılıyor. Genel olarak bu açık kanal sadece bir koordinasyon kanalı."
'Türkiye ile daha fazla koordinasyona ihtiyacımız var'
Türkiye son yıllarda bu bölgede askeri harekatlar ve irili ufaklı operasyonlar düzenlemişti.
Ahmed, "şu anki sakin durumu" olumlu bir gelişme olarak değerlendirdiklerini ancak Türkiye ile güvenin tesis edilmesi için hâlâ atılması gereken adımlar olduğunu söyledi:
"Türkiye'nin Suriye topraklarındaki varlığıyla ilgili meseleler de var. Dolayısıyla, bu sorunları, özellikle de her iki tarafı ilgilendiren güvenlik konularını çözmek için Türkiye ile daha fazla diyalog ve koordinasyona ihtiyacımız var."
Kaynak,MUHAMMAD HAJ KADOUR/AFP vFotoğraf altı yazısı,2020 yılında İdlib'deki Türk askeri araçları
Demokratik Birlik Partisi (PYD) yöneticisi olarak 2013 yılında Türkiye'ye giderek Dışişleri Bakanlığı yetkilileri dahil çeşitli temaslarda bulunan Ahmed, davet edilmesi durumunda tekrar gelip gelmeyeceği sorusuna ise "Kesinlikle" yanıtını verdi.
'Silahsızlanma değil entegrasyon sürecinden bahsediyoruz'
Türkiye'deki yetkililer, süreç kapsamında bölgede PKK'nın kolu olarak gördükleri YPG ve SDG'nin de silah bırakması gerektiğini savunuyor.
Bu çağrılar kapsamında silah bırakıp bırakmayacaklarını sorduğumuz Ahmed, "Suriye'deki durum gerçekten farklı" diyor ve ekliyor:
"Suriye toplumunun yapısı içinde kendine özgü bir karakterimiz var. IŞİD'e karşı mücadele ve direnişimizin kendine özgü bir doğası var.
“Bu gruplar hâlâ varlıklarını sürdürüyor ve tehdit devam ediyor. Bu nedenle Suriye'de bir silahsızlanma sürecinden ziyade bir entegrasyon sürecinden bahsediyoruz.”
Kaynak,DELIL SOULEIMAN/AFP via Getty Images)
Fotoğraf altı yazısı,SDG lideri Mazlum Abdi, 2018 yılında Haseke kentindeki bir basın toplantısında
Ahmed, bunlara ek olarak Suriye'de hâlâ bir güvenlik sorunu olduğunu söylüyor:
"Suriye hâlâ kalıcı bir anayasaya sahip değil. Güvenlik durumu kaotik olmaya devam ediyor. Suriye hâlâ güvenlik sorunları yaşıyor.
'Şam ile müzakereler çökmedi, diyalog devam etmeli'
Suriye'nin yeni lideri Ahmed Şara ve SDG lideri Mazlum Abdi, 10 Mart'ta sekiz maddelik bir anlaşma imzalamıştı.
Yıl sonuna kadar uygulanması üzerinde mutabık kalınan anlaşma kapsamında SDG'nin Suriye ordusuna entegre edilmesi ve SDG kontrolündeki bölgelerin Şam'a bağlanması öngörülüyordu.
Bu anlaşmanın uygulanabilmesi için taraflar 9 Temmuz'da Şam'da bir araya geldi.
Bazı medya organlarında müzakerelerin çöktüğüne dair yapılan yorumları hatırlattığımız Ahmed, bunu reddetti:
"Müzakereler çökmedi. Müzakereler sırasında yapılan bazı toplantılarda yanlış anlaşılmalar ve anlaşmazlıklar olması normaldir. Özellikle de Suriyeliler yıllardır kendi aralarında diyalog kurmadığı için."
Ahmed, Suriye'nin güvenli bir ortama geçiş yapabilmesi ve "gerçekten yeni bir Suriye'nin kurulabilmesi için" bu görüşmelerin devam etmesi gerektiğini söyledi.
