Rusya'yla İran'ın yaptığı drone anlaşmasının taraflar arasında gerginliğe neden olduğu iddia ediliyor.
CNN, Rusya'ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti'ndeki askeri tesiste İran menşeli Şahid-136 drone'larının üretiminin büyük ölçüde yerelleştirildiğini yazıyor.
Rusya'da "Geran" adıyla da bilinen drone'larda kullanılan parçaların yaklaşık yüzde 90'ının ülkede üretildiği aktarılıyor.
Alabuga tesisindeki kapasitenin hızla artırıldığı, günde 5 bin 500'den fazla Geran drone'u üretildiği belirtiliyor.
Ancak analizde bu gelişmelerin Moskova-Tahran hattında gerginliğe yol açtığı ifade ediliyor.
Rusya'nın yerelleştirme politikası nedeniyle İran'ın üretim üzerindeki kontrolünün iyice zayıfladığına işaret ediliyor.
Rusya, İran'dan Şahid drone'larını Ukrayna savaşının patlak verdiği 2022'de ithal etmeye başlamıştı. CNN, bir yıl sonra 1,75 milyar dolarlık anlaşmayla üretimin çoğunun Rusya'ya kaydırıldığını yazıyor.
Drone'ların parça başı maliyeti 2022'de 200 bin dolarken, bu yıl 70 bin dolara indi. Ayrıca Rusya, drone tasarımını ilerleterek cihazlar için daha iyi sinyalizasyon, uzun batarya ömrü ve daha büyük savaş başlığı taşıma kapasitesi geliştirdi.
Analizde, İran'ın işbirliğine rağmen Rusya'dan beklediği desteği göremediğine dikkat çekiliyor. Özellikle İsrail'in İran'a haziranda düzenlediği saldırılarda Kremlin'in Tahran'a yeterli desteği vermemesinin gerginliği artırdığı yazılıyor.
Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla CNN'e konuşan Batılı bir istihbarat yetkilisi, Rusya'nın stratejik yaklaşımının "sadece çıkar temelli" olduğunu ileri sürerek bunun Tahran'da hoşnutsuzluk yarattığını söylüyor. Ayrıca Moskova'nın drone üretimini tamamen yerelleştirerek İran'ı devre dışı bırakmaya çalıştığını savunuyor. Hatta üretimin iyice geliştirilmesiyle bu drone'ların İran'a ihraç edilebileceğini ileri sürüyor.
İran Cumhurbaşkanlığı'na bağlı araştırma kuruluşu Stratejik Çalışmalar Merkezi'nden Ali Ekber Dareini, Tahran ve Moskova arasında "hem işbirliği hem de rekabet ilişkisi" olduğunu vurguluyor:
Ruslar daha çok almak, daha az vermek istiyor. Aynı durum İran için de geçerli.
Bunlara ek olarak Dareini, Sahara Thunder gibi İranlı drone üreticilerinin Rusya'dan beklediği ödemeleri alamadığını, bunun da ilişkileri kötüleştirdiğini savunuyor. Yetkili, Rus ekonomisinin Batı yaptırımları nedeniyle zayıfladığını ve Kremlin'in ödeme yapmakta güçlük yaşadığını öne sürüyor. CNN, bu bilgilerin bağımsız olarak doğrulanamadığını aktarıyor.
Derleyen: Yasin Sofuoğlu
Kaynak: Independent Türkçe
