Bağdat’taki Noel ayininde Keldani Katolik Kilisesi Patriği Kardinal Louis Sako’nun "Irak’ta normalleşme sağlansın" çağrısı, Başbakan Sudani ve Şii lider Mukteda el-Sadr’ın sert tepkisine yol açtı. Sudani, "Normalleşme kelimesi Irak sözlüğünde yoktur, bu siyonizmle ilişkilidir" dedi.
Irak’ta 24 Aralık 2025 Çarşamba gecesi düzenlenen Noel kutlamaları, dini bir törenden siyasi bir krize dönüştü.
Bağdat’taki Mar Yusuf Kilisesi’nde düzenlenen ayine katılan Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile Keldani Patriği Kardinal Louis Sako arasında "normalleşme" kelimesi üzerinden gerilim yaşandı.
Kardinal Sako: "Irak’ta normalleşme yapılsın"
Ayin sırasında Başbakan Sudani’ye hitaben konuşan Kardinal Louis Sako, "Sayın Başbakan, normalleşmeden bahsediliyor. Umuyorum ki yeni hükümet Irak’ta normalleşmenin sağlanmasına önem verir; çünkü Irak, İbrahim’in ve peygamberlerin ülkesidir" ifadelerini kullandı.
Sako’nun bu ifadesi, Ortadoğu siyasetinde genellikle "İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesi" anlamında kullanıldığı için anında karşılık buldu.
Başbakan Sudani: "Bu kelime bizim sözlüğümüzde yok"
Kardinal Sako’nun ardından kürsüye çıkan Başbakan Sudani, patriğin kullandığı terimi reddederek şu yanıtı verdi:
"Irak’ta bizim normalleşmeye ihtiyacımız yok; bizim kardeşliğe, sevgiye ve bir arada yaşamaya ihtiyacımız var. Bu bizim ahlaki, şer’i ve anayasal yükümlülüğümüzdür. 'Normalleşme' kelimesi Irak sözlüğünde yer almaz. Çünkü bu kelime, toprağa ve insanlığa karşı olan, tüm semavi dinlerin reddettiği işgalci bir varlıkla (İsrail) ilişkilidir."
Mukteda es-Sadr: "Normalleşme suçtur, cezası ağırdır"
Tartışmaya Şii lider Mukteda el-Sadr da dahil oldu. Sosyal medya platformu X üzerinden bir açıklama yapan Sadr, normalleşme çağrısı yapmanın yasal bir suç olduğunu hatırlattı:
"Normalleşme bir suçtur ve Irak yasaları bunu cezalandırır. Her kim buna teşvik ederse veya talep ederse, kim olursa olsun cezadan muaf kalmayacaktır. Resmi makamlar derhal görevlerini yerine getirmelidir; Irak’ta normalleşmeye ve ona meşruiyet kazandırılmasına yer yoktur."
Irak yasaları: Normalleşmenin cezası idam
Irak’ta İsrail ile ilişkilerin her türlüsü ağır yasalarla yasaklanmış durumda.
2022 Yasası bunun en somut örneği. 26 Mayıs 2022’de Irak Parlamentosu, 276 milletvekilinin oyuyla İsrail ile ilişkilerin kurulmasını yasaklayan yasayı kabul etmişti.
Yasa, Irak içindeki veya dışındaki vatandaşların, sivil ve askeri yetkililerin veya Irak'ta yaşayan yabancıların İsrail ile herhangi bir şekilde temas kurmasını engelliyor.
Söz konusu yasaya göre, İsrail ile normalleşme suçlamasından suçlu bulunan kişiler müebbet hapis veya idam cezası ile karşı karşıya kalabiliyor.
Bu sert tepkilerin ardından, Kardinal Sako’nun bu ifadeyi toplumsal barış anlamında mı yoksa siyasi bir imayla mı kullandığı tartışılmaya devam ediyor.
Ancak Bağdat yönetiminin ve dini-siyasi çevrelerin "normalleşme" terimine karşı gösterdiği bu refleks, Irak'ın İsrail konusundaki kırmızı çizgilerinin ne kadar keskin olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
Kaynak: rudaw.net
