NATO liderleri, Hollanda’nın Lahey kentinde bir araya geliyor. İki günlük zirvede Türkiye’yi, çok sayıda ikili görüşme de yapması beklenen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan temsil edecek. İttifakın mevcut sınamalara karşı birleşmiş durumda olduğu mesajının verilmesi beklenen Lahey Zirvesi, diğer NATO zirvelerinden farklı olacak.
Zirveye katılmak üzere Lahey’e giden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hollanda Kralı Willem-Alexander ve eşinin, zirveye katılan liderler için verdiği akşam yemeğine katıldı. Yemek öncesindeki toplu fotoğraf çekimi sırasında Erdoğan, yeniden başkanlığa seçilmesinden bu yana ilk kez ABD Başkanı Donald Trump’la tokalaştı.
Trump, Rutte’nin kendisine attığı SMS’i paylaştı: “Hepsini %5’e imza attırdık”
Trump, Hollanda’daki zirveye giderken uçaktan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin kendisine attığı SMS’i paylaştı.
Rutte, mesajında NATO üyesi ülkeleri gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYH) yüzde 5’ini savunma harcamalarına ayırmaya ikna ettiklerini, bunun da Trump’ın zaferi olduğunu söylüyor:
“Sayın Başkan, sevgili Donald,
İran’daki kararlı eyleminiz için tebrikler ve teşekkürler.
Bu gerçekten olağanüstüydü ve başka hiç kimsenin cesaret edemediği bir şeydi.
Bu hepimizi daha güvende kılıyor.
Bu akşam Lahey’de başka büyük bir başarıya uçuyorsunuz.
Kolay olmadı ama hepsini %5’e imza attırdık!
Donald, bizi Amerika, Avrupa ve dünya için gerçekten çok önemli bir ana taşıdınız.
On yıllardır hiçbir Amerikan başkanının başaramadığı bir şeyi başaracaksınız.
Avrupa büyük bir şekilde ödeme yapacak – yapması gerektiği gibi – ve bu sizin zaferiniz olacak.
İyi yolculuklar ve Majesteleri’nin yemeğinde görüşmek üzere!”
Savunma harcamaları konuşulacak
Zirvenin en önemli gündem maddesi savunma harcamalarının artırılması. Trump, ilk görev döneminde bu konuyu öncelik haline getirmişti. İkinci görev döneminde bu konuda daha da ısrarcı bir yaklaşım içinde. Hedef müttefiklerin savunma harcamalarını mevcut hedef olan gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2’sinden yüzde 5’ine yükseltmek. Bulunan ara formüle göre müttefikler ekipman alımı gibi doğrudan savunma harcamalarını en az yüzde 3.5 seviyesine yükseltecek, altyapı gibi genel savunma harcamaları için ise en fazla yüzde 1.5 seviyesi benimsenecek.
Türkiye yüzde 2.09’la belirlenen hedefin üstünde ve zirvede liderler tarafından onaylanacak yüzde 5 hedefine yeşil ışık yakmış durumda. Türkiye, NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip.
Erdoğan’ın Trump, Merz, Macron’la görüşmesi bekleniyor
Erdoğan’ın zirve marjında Trump, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron başta olmak üzere çok sayıda liderle ikili görüşmeler yapması planlanıyor.
Oturum sayısı bire düştü
Trump’ın öngörülmez olması ve son G7 Zirvesi’ni erken terk etmesi NATO’nun zirveye ilişkin bazı değişikliklere gitmesine neden oldu. Liderlerin katılacağı resmi oturum sayısı bire düşürüldü, süresi sınırlı tutuldu. NATO Zirvesi aile fotoğrafı erkene çekildi. NATO sonuç bildirisi de öncekilere oranla çok kısa tutulacak.
Daha önce NATO zirvelerine katılan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’yle resmi oturum olmayacak. Zelenski sadece Hollanda Kralı Willem-Alexander’in liderlere ve eşlerine vereceği akşam yemeğine katılacak. NATO-Ukrayna Konseyi de dışişleri bakanları düzeyinde yapılacak.
