Bangladeş’te Uluslararası Suçlar Mahkemesi (ICT), Temmuz-Ağustos 2024’te öğrencilerin önderlik ettiği hükümet karşıtı protestoların şiddetle bastırılmasına ilişkin davada eski Başbakan Şeyh Hasina’yı insanlığa karşı suçlardan suçlu bularak idam cezasına hükmetti.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre protestolarda yaklaşık bin 400 kişi hayatını kaybetmişti. Hasina, istifasının ardından Hindistan’a yerleştiği için dava gıyaben yürütüldü.
Savcılar, Hasina’nın 15 Temmuz–5 Ağustos 2024 tarihleri arasında protestoları bastırmak için ölümcül güç kullanılmasına doğrudan emir verdiğini belirterek yüzlerce ölümden sorumlu olduğunu savundu.
Duruşmada, Hasina’nın “ölümcül silahların kullanılmasını” onayladığını gösterdiği belirtilen ve BBC tarafından doğrulanan bir telefon kaydı da dinletildi. Mahkeme, protestolar sırasında gerçekleştirilen infazlar, işkenceler, yakın mesafeden ateş edilmesi ve kitlesel gözaltılar nedeniyle cezayı hükmetti.
Bangladeş’teki protestolara öğrenciler öncülük etti.
Hasina: “Siyasi amaçlı, önyargılı bir karar”
Kararın ardından yazılı bir açıklama yapan Hasina, yargılamayı “önyargılı ve siyasi amaçlı” olarak nitelendirerek suçlamaları reddetti.
Beş sayfalık açıklamasında cezayı, “Avami Birliği’ni siyasi arenadan tasfiye etmeye yönelik bir girişim” olarak tanımladı ve “İnsan hakları konusunda sicilimizden gurur duyuyorum” dedi. Hasina ayrıca “adil bir mahkemede hesap vermeye hazırım” ifadelerini kullandı.
Bangladeş’te ne oldu?
Bangladeş’te protestolar, devlet memurluğu alımlarında liyakat talebiyle başlamış, daha sonra geniş çaplı hükümet karşıtı eylemlere dönüşmüştü. Hasina, artan istifa çağrılarının ardından Temmuz 2024’te görevden ayrılarak Hindistan’a kaçmıştı. Ülkede Nobel ödüllü ekonomist Muhammed Yunus liderliğinde kurulan geçici hükümet görevde bulunuyor. Şubat 2026’da yapılması planlanan seçimlere Hasina’nın partisi Avami Birliği’nin katılması yasaklandı.
Başkent Dakka’da mahkeme kararı öncesi güvenlik önlemleri artırıldı. Kentte son günlerde çok sayıda bombalı saldırı ve kundaklama yaşandığı, karar açıklanmadan önce de en az bir patlamanın meydana geldiği bildirildi.
Aileler ağır ceza talep ediyor: “Yaralar kapanmadı”
Protestolarda yakınlarını kaybeden aileler uzun süredir Hasina’nın en ağır şekilde cezalandırılmasını talep ediyordu. Mahkemenin kararını destekleyen ailelerden Ramjan Ali, “intikam eylemleri ve yetki kötüye kullanıldı” diyerek kararı memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Bir başka mağdur yakını Lucky Akther ise cezanın “seçimlerden önce infaz edilmesi gerektiğini” söyledi.
Dakka merkezli insan hakları savunucuları ise kararın ülkedeki siyasi kutuplaşmayı derinleştirebileceğini belirtiyor. Aktivist Shireen Huq, “Hasina ve partisi özür dilemedi, hiçbir pişmanlık göstermedi. Bu yaralar kapanmadı” dedi.
Analistler, hükmün ardından Avami Birliği’nin Bangladeş siyasetinde yeniden meşru bir aktör olarak yer almasının daha da zorlaşabileceğini ifade ediyor.
Bangladeş hükümeti Hasina’nın iadesini resmi olarak talep etse de Hindistan’ın bu talebi yerine getirmesi beklenmiyor.
Kaynak: medyascope.tv
