Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Gezi davasından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan iş insanı Osman Kavala’nın dosyası için duruşma tarihi belirlendi, Türkiye'nin duruşmada taraf olabilmesi için de son başvuru tarihini açıklandı. Duruşma 25 Mart 2026'da gerçekleşecek. AİHM Büyük Daire'nin verdiği kararlar kesin nitelikte oluyor ve temyiz yolu bulunmuyor.
Hakkındaki AİHM kararı uygulanmayan Osman Kavala'nın başvuru dosyası, geçen günlerde Büyük Daire'ye devredildi. Bugün alınan karara göre duruşma tarihi de belirlendi. AİHM Büyük Dairesi, duruşmanın 25 Mart 2026 tarihinde gerçekleştirilmesini planladı. Mahkeme, taraflardan yazılı görüşlerini en geç 26 Ocak 2026’ya kadar sunmalarını istedi.
Davaya müdahil olmak isteyenlerin 29 Ocak'a kadar başvurularını yapması ve kabul görürse gözlemlerini en geç 12 Şubat'a kadar teslim etmeleri istendi.
Osman Kavala’nın 10 Aralık 2019 tarihli ihlal kararından sonra tutukluluğu sürmüş ve Gezi davasında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla sonuçlanan ceza yargılaması AİHM Büyük Dairesi'ne devredilmişti.
Büyük Daire'ye devredilmişti
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Nisan 2022'de Kavala'ya Gezi Parkı davası kapsamında "hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası vermiş, ceza Eylül 2023'te Yargıtay tarafından onanmıştı.
AİHM, daha önce aldığı kararlarda, Gezi davasından suçlu bulanan Kavala'nın haksız yere mahkum edildiğini belirterek, Türkiye'nin insan hakları ihlalinde bulunduğuna hükmetmişti. Türkiye'nin 'bağlayıcı olmadığı' gerekçesiyle tahliye kararını uygulamaması üzerine AİHM, ilgili dosyayı Büyük Daire'ye devretti.
Büyük Daire’nin vereceği karar, hem Kavala’nın durumu hem de Türkiye’nin AİHM kararlarını uygulama yükümlülüğü açısından belirleyici olacak.
Büyük Daire'de itiraz yolu yok
AİHM Daire (Chamber): AİHM’de davalar kural olarak 7 hâkimden oluşan dairelerde görülüyor. Başvuruların büyük bölümü bu aşamada karara bağlanıyor. Daire kararları bağlayıcı olsa da karar kesinleşmeden önce sınırlı bir itiraz yolu bulunuyor.
AİHM Büyük Daire (Grand Chamber): AİHM’in 17 hâkimden oluşan en üst yargı organı olan AİHM Büyük Daire, yalnızca istisnai dosyaları ele alıyor. Bir dava iki şekilde Büyük Daire’ye gidebiliyor:
Başından itibaren sevk: Daire, dosyanın çok önemli bir hukuki mesele içerdiğini düşünürse yetkisini Büyük Daire’ye bırakabilir.
Temyiz benzeri itiraz: Daire kararından sonra taraflar, kararın ciddi bir insan hakları sorununa ya da içtihatla çelişkiye yol açtığını ileri sürerek Büyük Daire’ye başvurabilir. Büyük Daire bu başvuruyu kabul ederse dosyayı yeniden inceler.
