Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye’nin Aysel Tuğluk’un Demokratik Toplum Kongresi (DTK) sürecinde yaptığı eşbaşkanlık ve yürttüğü faaliyetlerden kaynaklı tutukluluğu nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 5/1, 5/3, 10 ve 18. maddelerini ihlal ettiğine hükmetti.
AİHS 5/1 ve 5/3 ihlaline göre mahkeme, Aysel Tuğluk’un tutukluluğunun “makul şüpheye” dayanmadığını belirtti. Ayrıca yerel mahkemelerin “suçun niteliği”, “delil durumu” ve “kaçma riski” gibi soyut gerekçelerle bireyselleştirilmiş bir değerlendirme yapmadan tutuklama kararı verdiklerine hükmetti.
Tuğluk’un DTK kapsamındaki konuşmaları ve faaliyetlerinin AİHS 10. maddeden ifade özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği ifade edilirken, AİHM bu konuşmalar nedeniyle 15 ay süren tutukluluk, ifade özgürlüğünün açık ihlali olduğunu kaydetti.
AİHS’in 18. madde ihlalinden ise mahkeme, Tuğluk’un tutuklanmasının “siyasi muhalefeti bastırmak ve demokratik çoğulculuğu sınırlamak” gibi gizli bir amaç taşıdığını paylaştı. OHAL dönemindeki derogasyonun bu ihlalleri haklı çıkaramayacağına hükmetti.
Tazminat ödenmesine karar verildi
Dosya erişimi (5/4) şikayeti ise somut delil eksikliği nedeniyle kabul edilemez bulundu. AİHM, Tuğluk’a 16 bin Avro manevi tazminat, bin 500 Avro yargılama gideri ödenmesine karar verdi.
Mahkeme ayrıca Tuğluk’un 2018’de “silahlı örgüt üyeliğinden” aldığı 10 yıllık hapis cezasının temyizle kesinleştiğini hatırlatarak, tutukluluğun siyasi amaçlarla yürütüldüğünü ve demokratik tartışma ortamını bastırdığını vurguladı. Bu kararla birlikte, Türkiye yeniden AİHS’in en ağır ve en nadir ihlallerinden biri olan Madde 18 ihlalinden sorumlu bulundu.
