Süveyda'dak Yüksek Hukuki Komite, Suriye Dışişleri Bakanlığı'nın "Süveyda Krizinin Çözümü İçin Yol Haritası" başlıklı önerisini sert bir dille reddetti. Şam'ın bildirisini "iç çelişkilerle dolu" ve "sorumluluktan kaçınma" girişimi olarak nitelendiren Komite, uluslararası toplumu Süveyda halkının kendi kaderini tayin hakkını desteklemeye çağırdı.
Suriye'nin Süveyda vilayetinde düzenin yeniden tesisi ve vilayetin Şam'a entegrasyonu için ortak yol haritası anlaşması imzalandı.
İmzalanan anlaşmaya ilişkin bildiri yayımlayan Yüksek Hukuki Komite, Dışişleri Bakanlığı'nın önerdiği çözüm yollarını eleştirildi.
Şam yönetiminin hem bağımsız uluslararası soruşturma talep edip hem de hesap vermenin Suriye hukuku çerçevesinde gerçekleşeceğini belirtmesinin bir çelişki olduğu vurgulandı.
Komite, "suçlananın aynı zamanda yargıç olması mantıklı değildir" diyerek, Suriye yargı sisteminin siyasallaştığını ve adil yargılama için güvence sunmadığını belirtti.
Açıklamada, Suriye hükümetinin kendisini "uzlaşmacı" bir taraf olarak gösterme çabası reddedilirken, hükümet ve güvenlik güçlerinin "binlerce sivili öldüren, kaybettiren ve kaçıran katliamların doğrudan ortağı" olduğu ifade edildi. Sorumluluktan kaçmanın uzlaşmaya değil, cezasızlık politikasını pekiştirmeye hizmet ettiği belirtildi.
Komite, yerel meclisler ve ortak polis güçleri kurma önerisinin ise "Süveyda üzerinde yeni bir vesayet kurma" ve "halk arasında fitne ekme" girişimi olduğunu savundu. Bu tür adımların iç bölünmeyi derinleştireceği konusunda uyarıda bulunuldu.
Kendi kaderini tayin hakkı vurgusu
Bildiride en dikkat çekici noktalardan biri, Süveyda halkının kendi kaderini tayin hakkına vurgu yapılması oldu. Komite, Süveyda'deki suçların ve onlarca yıllık dışlama politikalarının, halka bu hakkı talep etme konusunda haklı nedenler verdiğini belirterek, halkın "özerk yönetim veya ayrılık yoluyla kaderlerini özgürce ve bağımsız olarak belirleme hakkına hukuki ve ahlaki olarak sahip olduğu" açıkça ifade edildi.
Uluslararası topluma çağrı
Son olarak, Birleşmiş Milletler, Güvenlik Konseyi ve tüm uluslararası taraflara bir çağrı yapan Komite, Süveyda halkına zorla dayatılan hiçbir düzenlemenin tanınmamasını, bağımsız soruşturma mekanizmalarının sağlanmasını ve uluslararası sözleşmeler gereği halkın kendi kaderini tayin hakkının desteklenmesini istedi.
Bildirinin sonunda, Temmuz 2025'te yaşanan olayların "talihsiz olaylar" değil, "tüm unsurları tamamlanmış insanlığa karşı suçlar" olduğu vurgulandı. Komite, suçluların ancak şeffaf ve uluslararası bir süreçle hesap verebileceğini belirtti.
FoFoto: Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safedi ve ABD Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack / Şamto: Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şam
Ortak Yol Haritası Anlaşması
Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safedi ve ABD Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, imzaları 16 Eylül'de başkent Şam'daki Tişrin Sarayı'nda attı.
Şeybani, imza töreninden sonra düzenlediği basın toplantısında Suriye hükümetinin "adaleti destekleyici ve güven inşa edici" bir yol haritası ortaya koyduğunu söyledi.
Suriyeli bakan, yol haritası çerçevesinde Süveyda'da sivillere yönelik saldırıların "hesabının sorulacağını", mağdurlara tazminat sağlanacağını ve vilayette nizam ve güvenin yeniden tesisi için bir iç uzlaşma süreci başlatılacağını duyurdu.
Şeybani, anlaşmanın yanı sıra Birleşmiş Milletler'in (BM) Süveyda'da Temmuz ayında yaşanan çatışma ve şiddet olaylarına dair soruşturma yürüteceğini de açıkladı.
Çoğunlukla Dürzilerin yaşadığı vilayette Dürzi milisler ve Sünni Bedevi aşiretler arasında çatışmalar çıkmıştı.