Reklam Görüntülerine Tıklayarak Kitap Siparişi Verebilirsiniz


Nezir ERGENÇ


İnsanî Adalet Nasıl Oluşur?

Kişi; bilgili/ hikmet, şecaatli/ cesur ve iffet sahibi olursa aynı zamanda adil de olur. Bundan hareketle bilgelik yani hikmet yoksa cesaret ve iffet kişiyi adil kılamaz


Üstadıma dedim ki, "Bu adalet ne menem şeydir ki her bir kes adaletten bahseder de, bir türlü görünür hale gelmez, hissedilmez!"

Buyurdular: "Adaletin gerçekleşeceği iki düzlem vardır; biri insanın kendi şahsında gerçekleşir, diğeri ise tüzel kişilik anlamında toplum veya devlet düzleminde gerçekleşir. Şimdilik sana insani düzlemde nasıl gerçekleşebileceğini izah edeyim."

Eyvallah üstadım?

Hükemamız, insan-i nefsin üç kuvvesinin olduğundan neredeyse ittifak etmişlerdir. Bunlar: bir, Kuvve-i natıka/ düşünme/ bilme iki, kuvve-i ğadabiye/ öfke kuvvesi ve üç, kuvve-i şeheviye/ arzu kuvvesi. Kuvve-i natıka; insanı bitki ve hayvanlardan ayıran temel özelliklerinin başında gelir. İnsan düşünür/ tahayyül eder ve düşüncelerini gerçekleştirmek için harekete geçer; yani gereğini yapar. Bu kuvvenin insana kazandırdığı haslet bilgeliktir. Bilgeliğin sunucunda da kazanılan meziyet ?Hikmet?tir. Hikmetin zıddı cehalet, dolayısıyla cahilliktir. Aşırısı ise bilgiçlik, ukalalık ve çok bilmişliktir ki insandaki karşılığı kibir yani büyüklenmedir.

Kuvve-i ğadabiye/ öfke kuvvesi, hırsı ifade eder; sahip olma, elde etme, egemen olma ve hükmetme gücünü. Şecaati temsil eder. İ´tidali cesarettir. Zıddı ?sakin?liktir. İlk elde bu kelime olumlu görünse de olumsuzdur; zira buradaki sakinlik diri/kavi olmama hali, dirayetsizlik, soğuk, pısırık ve cesaretin yokluğunu yani korkaklığı ifade eder. Öfkenin bir anlamı da ?ateştir?; hararet, canlılık ve diriliği imler. Şecaat sahibi olmayanlar korkaktırlar. Öfkenin i´tidali cesaret iken aşırısı haddini aşma yani zalimliktir.


Üçüncü haslet Kuvve-i Şeheviye idi; arzuyu temsil eder; bir şeye duyulan istek, tutku. İ´tidali iffettir. Ahlak-i ve estetik olma durumu; fıtratla, var oluş gayesi ve varlıkla uyumlu olma hali. İffetin zıddı rezalettir; fazileti yok edici her davranış ve istek; hayâsızlık, ahlak-i düşkünlük. Bu özellikler aynı zamanda aşırısını da imlerler.


Şimdi, ?adalet? bunun neresinde diye soracaksın. Adalet, bu üç hasletin toplamından oluşan bir haslettir. Kişi; bilgili/ hikmet, şecaatli/ cesur ve iffet sahibi olursa aynı zamanda adil de olur. Bundan hareketle bilgelik yani hikmet yoksa cesaret ve iffet kişiyi adil kılamaz; keza cesaret olmaz ise hikmet ve iffet de adalet için yeterli olmaz ve tabi ki tek başına iffet de adaleti gerçekleştiremez. Adalet için kişide her üç hasletin de i´tidal halinin olması lazım. adaletin görünmez, hissedilmez oluşunun sebebi bu üç hasletin birlikte insanlarda bulunmuyor oluşundandır. olanlar ise eqalliyyetten olduklarından güçleri yetmektedir veya yeterince etkili olamamaktadırlar.

Çözüm ise, insanlarımıza bu hasletleri kazandıracak her yönüyle yeni bir yaklaşımın geliştirilmesinde. Müslümanların bu alana ciddi bir yatırım yapmaları ve yönelmeleri elzemdir. 

Uyarı! Yapmış olduğunuz yorumlar incelendikten sonra onaylanacaktır onaylandıktan sonra gözükecektir


Resimlere Tıklayarak Kitap Satın Alabilirsiniz

YAZARLAR