-Nezaketin Dört Hali-
Nezaket erdemi, üzerine uzun uzun düşündükten sonra nükte defterime şunları yazdım;
‘’Nezaket hayatımızın tamamına dokunmalı. işte bundan dolayı elde nezaket, dilde nezaket, halde nezaket, yolda nezaket olmalı’’
-Sözü yormadan söyle-
‘’Din ve Hayat ‘’ dergisi için kaleme aldığım sözün adabına dair yazımı dilde nezaketi özetleyen şu cümlelerle bitirdim.
“Sözü yormadan söyle
Hakkı durmadan söyle
Zarar vermeden söyle
Gönül kırmadan söyle”
***
-İncel ki büyük olasın-
Bir konuşmam da gençlere şöyle dedim:
‘’Gençler! Her zaman ve her zeminde nezaketli olunuz.Unutmayınız ki insanlar arasında inceldikçe büyük, kabalaştıkça yük olursunuz.’’
***
-Huzurlu hayatın şifresi-
Bir mecliste sorulan huzurlu bir hayatın şifreleri nelerdir sorusuna şu cevabı verdim:
“Ben bu soruya vereceğim cevabı 3 N 1 K formülüyle özetlemek istiyorum. Kim olursan ol nezaket, nezafet ve nezahat erdemlerine sahip ol. Böylece her zaman mutlu ve huzurlu ol.”
***
-İşte nezaket budur-
Bir Cuma hutbesinde cemaate şöyle seslendim
“Aziz Müslümanlar! Nezaket yürüdüğümüzde yolu kokladığımızda gülü, karşımızdaki kulu ve konuştuğumuzda dili incitmeme sanatıdır.”
***
-Hepimiz Efendiyiz-
Bir dost ile dilde nezaketi konuşurken ona şöyle dedim;
“Dünyaya efendi olduğumuz günler, efendi kelimesinin dilimize hakim olduğu günlerdi.”
Şairin ‘’bir zamanlar bizde millet hem nasıl milletmişiz’’ diyerek şahlandığı günler efendi kelimesinin dilimize yuva yaptığı günlerdi.
Hanımefendi
Beyefendi
Hacı efendi
Hafız efendi
Hoca efendi
Şeyh efendi
Mühendis efendi
Müftü Efendi
Muallim efendi
Müderris Efendi
Hasılı kelam hepimiz efendiyiz biz de köle bulunmaz
***
-Sünnet ümmet-
Hayata sünnet ışığında bakıp, gördüğüm nezaket pırlantaları karşısında şiir defterime şu dizeleri yazdım: ‘’Seraba bir nezaket iken onun sünneti sert ve kaba olabilir mi onun ümmeti?
***
-Dert adamı sert olmaz-
Dostlarla davette üslubu konuştuğumuz bir gün onlara şöyle dedim;
‘’Vahyin aydınlığında yaşamaya çalışan bir Müslüman bütün insanlığın hidayetini gaye edinmiş bir dert adamıdır. Firavun’a bile kavl-i leyyin emreden bir kitabın muhatabı olan Müslüman dava ve dert adamıdır. Dert adamı mert olur sert olmaz.
***
-İşte yürek fethimiz-
Yıllar önce gönül fethinin temel taşları başlıklı bir yazı kaleme alırken, şunları düşünmüştüm;
Kılığımız kıyafetimiz
Görgümüz nezaketimiz
Estetiğimiz zerafetimiz
Basiretimiz ferasetimiz
Adil siyasetimiz
Hakka riayetimiz
Fikri dirayetimiz
Hakikate davetimiz
Zalime adavetimiz
Dosta ziyaretimiz
Misafire ziyafetimiz
Marufu hep methimiz
Her münkeri reddimiz
İşte yürek fethimiz
Erdemimiz, faziletimiz, medeniyetimiz
***
-Nezaketin gücü-
Bir gün kendi kendime şöyle dedim;
“Tarih boyunca belki güçlüler nezaketlerini koruyamamışlar fakat nezaket gücünü hep korumuştur.”
***
-Yılandan ibret alın-
Mükellef bir kahvaltı eşliğinde hane halkıyla gerçekleştirdiğimiz nezaketli bir sohbette kızlarıma kaleme aldığım bir şiirden şu dizeleri okudum;
‘’Tatlı söz ki yılanı çıkarır deliğinden
İnsan kaybetmemeli zerre inceliğinden’’
***
-Kırarak değil vurarak-
Yıllar önce yaptığım bir radyo programında dinleyicilerime şöyle dediğimi hatırlıyorum;
Aziz dinleyenler bazı durumlarda bazı kapılar kırılarak içeriye girilebilir, fakat hiçbir gönül kapısından kırılarak girilmez. O kapıdan ancak nezaketle vurularak girilebilir.
***
-Kabalık babalık-
Bir söz yüzünden dağılan yuvalar ve kopan ilişkileri görünce şöyle demekten kendimi alamadım;
Bu kabalık var ya kabalık; ne anne babalık bıraktı ne de dost akrabalık
***
-Nimet ve mihnet-
Eski İstanbul beyefendi ve hanımefendilerinin özelliklerinin konuşulduğu bir mecliste şunları düşündüm; Nezaket insan için ne büyük rahmet ve ziynet, kabalık ise ne korkunç zahmet ve mihnettir.
***
-İnsan kabalıktan kırılır-
Çok sevdiğimiz bir gence bir gün şu tavsiyede bulundum;
Delikanlı kim olursan ol, asla kaba olma .Çünkü her şey incelikten, insan ise kabalıktan kırılır…
***
-Kibar kibir-
Bir sabah namazı buluşmasında cemaate şöyle dedim;
“Aziz Müslümanlar! Şu iki kelimenin kökü birdir. Fakat dalları ve meyveleri arasında dünya kadar fark vardır.”
İşte bundan dolayı nazik olun, kibar olun ki büyüklenip te kibre düşmeyin. Hasıl-ı Kelam kibar olun kibirli olmayın!
-Taçlanmak ve taşlanmak-
Gazetelerin üçüncü sayfa haberlerine kabalığın kaynaklık ettiği gerçeğini görünce şu cümleyi kuramadan duramadım. Nazik insanların başı taçlanır, kaba insanlar suçlar, suçlanır, dışlar, dışlanır hatta taşlar taşlanır.
