Enflasyondaki yükselişle birlikte derinleşen ekonomik kriz, medyanın yönünü iktisatçılar ve ekonomistlere çevirdi. Kaleme aldığı makalelerle kamuoyunda daha fazla öne çıkan bir isim olan Prof. Dr. Mahfi Eğilmez, IMF´nin geçtiğimiz günlerde yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Güncellenmiş Raporu´nu değerlendirdi.
2019´un küresel düzeyde zor bir yıl olacağına dair bir görüş birliği olduğunu kaydeden Eğilmez, FED´in küresel ekonominin yolunda gitmeyeceğini öngörerek parasal sıkılaştırmayı ertelediği tespitinde bulundu. Avrupa Merkez Bankasının da parasal sıkılaştırmaya 2019´da başlayacağına dair söylentilerin gündemden düştüğü ifadelerini kullandı.
IMF´nin 2019 yılında dünyanın ekonomik büyümesine ilişkin tahminini %3,7´den 3,5´e düşürdüğünü kaydeden Eğilmez, bu durumun gerekçelerini;
- ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşlarının süreceği
- ABD´de hükümetin kapanması
- İngiltere´nin Brexit sorunu
- Almanya´nın otomobillere yeni bir benzin emisyonu standardı uygulaması
- İtalya´nın ülke riski ve finansal risklerindeki artışlar
- Türkiye´nin beklenene göre daha derin bir daralma yaşayacağına ilişkin tahminler
olarak sıraladı.
Prof. Dr. Mahfi Eğilmez, IMF´nın Ocak 2019 yılında güncellediği tahminlerinde Türkiye´ye dair bir güncelleme yapmadığını kaydederken Türkiye´ye ilişkin çarpıcı cümleyi aktardı. Buna göre; IMF, Türkiye´nin, beklenenden daha derin bir daralma yaşayacağı öngörüyor.
Burada geçen ?beklenenden daha derin bir daralma? ifadesi oldukça kafa karıştırıcı bir ifade. Çünkü IMF´nin 2019 beklentisi yüzde 0,4´lük bir büyüme. Bu durumda ?beklenenden daha derin bir daralma? ifadesi yüzde 0,4´den daha da düşük bir oran beklenmesi anlamına mı geliyor.
IMF, Ocak ayında güncellediği bu veri setinde Türkiye ile ilgili tahminlerinde bu karmaşık cümleden başka bir değişiklik, yenilenmiş bir veri seti açıklamadı. Nisan ayında yeni tahminlerini açıkladığında bakalım neler değişecek.
Ek: IMF Türkiye 2019 Tahminleri
(IMF, bilindiği gibi bu tür tahminlerde Dolar kuru tahmini vermiyor. Bu tabloda yer alan 2019 yıl ortalaması USD/TL kurunu, tablodaki GSYH (TL)´yi GSYH (USD)´ye bölerek (4.230 / 631 =) 6,7 olarak biz hesapladık.)
Bu tahminler arasında en çarpıcı olanlarının başında USD ile hesaplanmış GSYH geliyor. 2019´da GSYH eğer 631 milyar dolara düşerse bu 2017´deki 851 milyar dolarlık GSYH´den 220 milyar dolar daha düşük bir GSYH demektir. Ki böyle bir gelişme Türkiye´yi dünya GSYH büyüklüğü sıralamasında 17 ? 18´inci sıradan 20´nci sıraya geriletir.
Bir başka çarpıcı tahmin cari açığın GSYH´nin yüzde 1,4´üne gerileyeceğine ilişkin tahmindir. Bu, cari açığın miktar olarak 10 milyar doların altına düşeceği anlamına gelir. Bu çarpıcı tahmin aslında GSYH büyümesi ve GSYH´nin kendisinde tahmin edilen ivme kaybıyla tutarlı görünüyor.
Yatırımların GSYH´ye oranının yüzde 30,7´den yüzde 26,4´e gerileyecek olarak tahmin edilmesi yine oldukça çarpıcı bir tahmin olmakla birlikte büyümedeki ve GSYH´deki düşüşle tutarlı görünüyor.
Bir zamanlar kişi başına gelirini 11 bin doların üzerine çıkararak orta gelir tuzağından çıkma işaretleri vermiş olan Türkiye´nin, kişi başına gelirde müthiş bir ivme kaybı yaşadığı da yine tablodaki tahminlerden görülebiliyor.
Mahfi Eğilmez
