Bir duruşu olmalı insanın;
Bir bakışı, anlayışı,
Bir aşkı, bir davası olmalı...
Şiirleriyle bugünün gençliğine de yol gösteren, alışılmadık söz dizimiyle, imge ve bütünlüğe verdiği önemle tanınan ünlü şair, şiir ve çocuk kitaplarının yanı sıra günlük, roman, deneme ve tiyatro eserleri kaleme aldı. Cahit Zarifoğlu, Milli Gazete ve Yeni dervir’de de köşe yazarlığı yaptı.
Şair ve yazar Abdurrahman Cahit Zarifoğlu, vefatının 33. yılında yâd ediliyor. Hakimlik görevinde bulunan Niyazi Bey ile Şerife Hanımın oğlu olarak 1 Temmuz 1940’ta Ankara’da dünyaya gelen şair, okumayazmayı, resim yapmayı ve Kur’an-ı Kerim okumayı, okula başlamadan önce, annesi Maraşlı Evliyazadelerden Şerife Hanım ile anneannesi ve mahalle hocalarından öğrendi.
Zarifoğlu, Şanlıurfa’da başladığı ilköğrenimini, 1951’de Kahramanmaraş’ta tamamladı. Babasının görevi sebebiyle Zarifoğlu’nun çocukluğu Silvan, Baykan, Siirt, Siverek ve Kızılcahamam’da geçti. Usta kalem, lise son sınıfta edebiyat ve matematik derslerinden bütünlemeye kaldığı için 1955’te başladığı lise öğrenimini 1961’de bitirdi. Kahramanmaraş’a dönerek kısa bir süre vekil öğretmenlik yapan Zarifoğlu bir gazetede çalışmaya başladı. Başarılı edebiyatçının ilk şiirleriyle denemeleri, yerel gazete ve dergilerde yayımlandı.
LİSEDE TÜRK EDEBİYATININ ÖNEMLİ İSİMLERİYLE DOSTLUKLAR KURDU
Zarifoğlu ile Türk edebiyatının önemli isimlerinden Rasim Özdenören, Alaeddin Özdenören, Erdem Bayazıt ve Mehmet Akif İnan’ın Maraş Lisesi’nde başlayan arkadaşlıkları, Diriliş, Edebiyat ve Mavera dergilerinde sürdü. Daha sonra “Yedi Güzel Adam” olarak da hatırlanacak olan aynı arkadaş grubu, 1956-1959 arasında Yenilik, Yeni Ufuklar, Seçilmiş Hikayeler, Türk Sanatı, Varlık, Yeditepe, Dost, Pazar Postası gibi yayınlarda yer alarak, Maraş’ın Sesi gazetesinin sanat sayfasında yazı ve eleştiriler kaleme aldı.
Cahit Zarifoğlu, Eskişehir’de Türk Hava Kurumu’nun uçuş kurslarına katılarak Milli Model Uçak B Sertifikası aldı. Jet pilotu olmak istediyse de kulağındaki rahatsızlık nedeniyle Hava Harp Okulu’na devam edemedi.
Çıkmasına ön ayak olduğu İnkılap gazetesinde yaptığı haberlerin yanı sıra günlük yazılar yazan ve sanat sayfası hazırlayan Zarifoğlu’nun bu sayfalardaki yazıları, 1980’de çıkan “Yaşamak” kitabında topladığı günlüklerinin ilk örnekleri oldu. Zarifoğlu, 1961’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne girdi, uzun süren öğrenciliğin ardından 1971’de mezun oldu.
KISAKÜREK VE KARAKOÇ’UN, ZARİFOĞLU ÜZERİNDE BÜYÜK ETKİSİ OLDU
İstanbul’da üniversite öğrenimi gördüğü dönemde, Necip Fazıl Kısakürek ile Sezai Karakoç’un, Cahit Zarifoğlu’nun kişiliği ve şiiri üzerinde büyük etkisi oldu. Yazı hayatı boyunca lisedeki arkadaş grubuyla birlikte hareket eden Zarifoğlu’nun şiirleri Mart 1966’da yeniden çıkmaya başlayan Diriliş dergisiyle Türk Dili ve Soyut dergilerinde, Cemal Süreya’nın Papirüs’ü, Memet Fuat’ın Yeni Dergi’sinde yayımlandı.
Cahit Zarifoğlu, haftalık Yeni İstiklal gazetesinin Rasim Özdenören tarafından yönetilen sanat sayfasında 1965’te asıl başlangıcını yaptı. Abdurrahman Cem ve Cahit Zarifoğlu imzalarıyla peş peşe 13 şiir kaleme alan başarılı edebiyatçı, bu şiirleri 1967’de yayımladığı ilk kitabı İşaret Çocukları’na aldı. Zarifoğlu, 1967 ve 1973’te gittiği Almanya’da Goethe Enstitüsü’de dil eğitimi aldı ayrıca otostop yaparak Avrupa’yı dolaştı. Kısa bir süre tercümanlık da yapan Zarifoğlu, 1969-1970’te ise Hakimiyet gazetesinde teknik sekreterlik yaptı. Usta şair, yoğun çalışması dolayısıyla üniversiteyi 10 yılda tamamladı.
“YEDİ GÜZEL ADAM” KİTABI 1973’TE ÇIKTI
Bir süre kâğıt ve otomobil firmalarında da çalışan Zarifoğlu, 1972-1973’te, İstanbul’daki bir kolejde Almanca öğretmenliği yaptı. Cahit Zarifoğlu, 1973’te İstanbul Tuzla’da yedek subay olarak başlayan ve Kars’ta devam eden askerlik görevini 1975’te Kıbrıs’ta tamamladı. Askerliğin hemen ardından usta şair Makine Kimya Endüstrisi’nde memuriyete başladı. Edebiyat çevrelerinde ilgiyle karşılanan, ilk kitabını kendi parasıyla çıkaran ve yeterince dağıtamadığı için büyük kısmı elinde kalan Zarifoğlu’nun Eylül 1973’te çıkan ikinci kitabı “Yedi Güzel Adam”, en bilinen eserlerinden biri oldu. Zarifoğlu, Sezai Karakoç, Nuri Pakdil, Mehmet Akif İnan, Rasim Özdenören, Erdem Bayazıt ve Alaeddin Özdenören’i “Yedi Güzel Adam” şiirinde anlatmış ve bu grubun adı artık, “Yedi Güzel Adam” olmuştu. Şairin “İns” adlı eseri 1974’de Edebiyat Dergisi Yayınları arasında çıktı.
NİKÂH ŞAHİTLİĞİNİ NECİP FAZIL YAPTI
Zarifoğlu, mütercim sekreter olarak 1976’da TRT’ye geçti. Necip Fazıl Kısakürek’in aracılığıyla, Abdülhakim Arvasi’nin soyundan gelen, Van Müftüsü Kasım Arvas’ın kızı Berat Hanım’la tanışan şair, 19 Ağustos 1976’da evlendi. Zarifoğlu’nun Van’da gerçekleşen düğününde Kısakürek nikâh şahidi oldu. Şairin, Fatma Betül, Ayşe Hicret, Ahmet ve Arife adında 4 çocuğu dünyaya geldi.
ZARİFOĞLU, 1983’TE TRT İSTANBUL RADYOSU’NA ATANDI
Amatör çizimler yapan başarılı edebiyatçıya, Kısakürek’in “artist” diye seslenmesinin ardından, liseden itibaren “Aristo” olan lakabı, “Artist” oldu. İçine kapanık bir karakteri olan ve şiirini temelde “İkinci Yeni”nin kazanımları üzerine kurarak bu akımda kendi yeniliğinin peşine düşen Zarifoğlu, alışılmadık söz dizimiyle, imge ve bütünlüğe verdiği önemle, Türk şiirine kendi orijinalliğini getirebilen şairlerden biri oldu.
Cahit Zarifoğlu, Yeni Devir, Milli Gazete ve Zaman gazetelerinde ve İslam dergisinde Ahmet Sağlam, Abdurrahman Cem ve Vedat Can müstear isimleriyle günlük yazılar kaleme aldı. Şiir yazmakta zorlanmayan, kendi deyimiyle ilhamı ele geçiren Zarifoğlu’nun şiirleri İngilizce ve Arapçaya çevrildi. Başarılı edebiyatçı, ömrünün son yıllarında yöneldiği çocuk edebiyatında kaleme aldığı Yürekdede ile Padişah eseriyle, 1984’te Türkiye Yazarlar Birliği Çocuk Edebiyatı Ödülü’nü kazandı.
Gül Çocuk dergisinde de yazan Zarifoğlu, “Çocuklar için yazmak, acılarımı azaltıyor” ifadelerini kullanmıştı. Şair, pankreas kanseri nedeniyle, 7 Haziran 1987’de İstanbul’da vefat etti.
Abdurrahman Cahit Zarifoğlu “Sultan” şiirinde şöyle seslenmişti:
“Seçkin bir kimse değilim
ismimin baş harfleri acz tutuyor
Bağışlamanı dilerim
Sana zorsa bırak yanayım
Kolaysa esirgeme
Hayat bir boş rüyaymış
Geçen ibadetler özürlü
Eski günahlar dipdiri
Seçkin bir kimse değilim
İsmimin baş harflerinde kimliğim
Bağışlanmamı dilerim
Sana zorsa bırak yanayım
Kolaysa esirgeme
Hayat boş geçti
Geri kalan korkulu
Her adımım dolu olsa
İşe yaramaz katında
Biliyorum
Bağışlanmamı diliyorum”
Şair İsmet Özel ise, Zarifoğlu’nu şu sözlerle anlattı:
“Kendinden sonra yazmaya başlayan genç Müslüman şairlere, hangi özellikleriyle yol göstermiş olursa olsun, ondan sonrakiler onda ders alınacak bir taraf bulacaktır, hem şiirin kendine mahsus kaliteleri bakımından hem Müslüman bir şairin dünya hayatındaki temayülleri bakımından.”
Vefatından sonra Yedi İklim, Muhit, Mavera, Beyaz Bulut, Seferber, Kitap/Haber, Hece ve Bürde’nin arasında bulunduğu dergilerde özel sayılarla yad edilen ve adına şiir ödülleri verilen Zarifoğlu hakkında ayrıca Nazım Elmas, Mustafa Yeşilkaya, Ali Pulat, Hüseyin Çolak, Rıdvan Çınar tarafından yüksek lisans tezleri hazırlandı.
İşaret Çocukları, Yedi Güzel Adam, Menziller, Korku ve Yakarış, Şiirler isminde şiir kitapları olan Zarifoğlu, Serçekuş, Ağaçkakanlar, “Katıraslan, Yürekdede ile Padişah, Motorlu Kuş, Küçük Şehzade, Kuşların Dili, Gülücük ve Ağaçokul isminde çocuk kitapları da kaleme aldı.
Zarifoğlu, günlük türünde Yaşamak, roman türünde Savaş Ritmleri ve Anne eserlerini yazarken, deneme türündeki Bir Değirmendir Bu Dünya ve Zengin Hayaller Peşinde isimleriyle toplanan eserlerinin yanı sıra, Sütçü İmam adlı tiyatro oyunununa da imza attı. Şairin üniversite tezi Rilke’nin Romanında Motifler adıyla kitaplaştırıldı. Beyan Yayınları ayrıca Konuşmalar, Romanlar, Hikayeler, Çocuklarımızla Atlara Biniyorduk, Okuyucularla, Mektuplar ve Radyo Oyunları’nı okurla buluşturdu.
