14.10.2018 Pazar
Benim bir süre önce başıma geldiği gibi ameliyata hazırlanmanız, sonrasında da nekahet dönemini atlatma çabasında bulunmanız gerekmiyor, hayatınızın ?boşluk´ anlarında ne/ler yaparsınız?
Sözgelimi yaz tatilinizi geçirmek üzere deniz kenarı bir yerlere gittiniz veya yaylalara çıktınız; denize girmekten veya temiz hava depolamaktan başka bir işiniz yok?
Ya da her hafta sonunu tuttuğunuz yerli-yabancı takımların maçlarını izlemekle geçirenlerdensiniz ve bu hafta sonu milli maç arası olduğu için kendinizi boşlukta hissediyorsunuz?
Anladınız siz?
Öyle durumlarda ne yaparsınız?
?Kitap okurum? veya ?Kitap okumak isterim?diyenlerdenseniz bu pazar yazısı sizin için?
Bildiğiniz polisiye ve tarih polisiyesi
Geçen haftalarda hastanedeyim. Yanımda biri çantamda diğerleri tabletimde çok sayıda kitap var. ?Televizyon mu, kitap mı?? ikilemi arasında tercihimi kitaptan yana kullanarak bayağı eski bir polisiyenin kapağını aralıyorum: ?Soğuk Eller´?
Erle Stanley Gardner (1889-1970) Amerikalı bir avukat ve polisiye romanlar yazarıydı. Şimdilerde televizyonlarda sıklıkla rastlanan hukuki dizilerin ilki sayılan Perry Mason dizisi onun yazdığı kitaplardan kotarılmıştı.
?Soğuk Eller´ de bir Perry Mason romanı; şimdi ararsanız bulabilir misiniz, sanmam. Türkçeye 1966 yılında şimdi olmayan Ak-Ba yayınevinin Polisiye Romanlar Serisi´nin 34. kitabı olarak yayınlanmış?
Neden eski bir roman?
Bugünün teknolojik ilerlemelerinin söz konusu olmadığı yıllarda cinayetleri kimin neden işlediği gri beyin hücreleri çalıştırılarak bulunurdu. Bugün bilim ve teknoloji polisin ve adli kurumların hizmetinde.
Evet, beni hala gri beyin hücreleri cezbediyor.
Oradan kara kaplı bir kitaba geçtim. Bir ara Türk Tarih Kurumu?na başkanlık da yapmış olan Prof. Ali Birinci?nin ?Tarihin Kara Kitabı: Tarihçiliğimizde Usûl ve Ahlâk Meseleleri´ kitabına?
Prof. Birinci akademik hayata geçmeden önce bir süre polis olarak görev yaptığı için midir bilmem, ama bir çok kitabında tarih polisliği yapıyor. ?Tarihçi´ diye bilinen çoğu unvanlı birilerinin kitaplarına elini uzatıyor ve seçtiği örneklerle o kitapların bazılarının kısmen veya bütünüyle başkalarından apartılmış olduğunu, bazılarının da yanlış bilgilerle dolu olduğunu sergiliyor.
Kendisini meslektaşları arasında sevimsiz bir hale getirecek tehlikeli bir iş yaptığı; ancak o bunu ilim aşkına, mesleğini o mesleğe yakışmayanlardan temizleme aşkına yapıyor. Kendisi de tehlikenin farkında, ama yine de yapıyor işte.
Ve iyi de yapıyor.
Oradan yine benzer bir işi üstlenmiş Prof. Y. Hakan Erdem?in ?Tarih-Lenk´ adını verdiği kitabına geçiyorum.
?Atlıyorum? desem daha iyi olacak.
Hakan Erdem pazar günleri ?Karar´ gazetesinde tarih yazıları ile okur karşısına çıkıyor. O da tarih adına yapılmış hataları düzeltme işlemini üstlenmiş, kitabında eski yazılı metinleri günümüz Türkçesine aktarırken yapılan yanlışlarla başlayıp daha vahimlere kadar uzanan pek çok örneğe yer veriyor.
Kitaplar nasıl okunur? İki örnek
Bir okur yorum bölümüne gönderdiği mesajında ?Biz gençlere kitapları nasıl okuyacağımız konusunda da ışık tutmalısınız? temennisinde bulunuyordu. Belki ona ışık tutabilir diye bu son iki kitaptan işaretlediğim bazı bölümleri aktaracağım.
[Kitaplar, evet, sonradan yararlanmak istenecek yerleri işaretlenerek okunur.]
Önce Hakan Erdem?in kitabından.
?Anonim Tavarih-i â-li Osman´ adlı kitaptan aktarılan bir anekdot:
?Yıldırım Bayezit rüşvet alıyorlar diye tüm kadıları bir eve doldurmuş ve evle birlikte yakılmalarını emretmiş. Öfkeli padişaha yaklaşamayan veziri Çandarlı Ali Paşa Yıldırım?ın soytarısı ?Maskara Arab´ı araya koyarak kadıları kurtarmak istemiş.?
İlginç değil mi?
Maskara Arab?ın kadıları kurtarma çabası başarılı olmuş. Kadıların hepsi yanarak yok olunca doğacak boşluğu doldurmak üzere Osmanlı ülkesinde kadılık yapmaları için tekfurdan keşiş istemeye İstanbul´a gitme izni isteyince Padişah kendine gelmiş de ondan?
Tarih şakaya gelmiyor.
Ali Birinci, kitabın başlarında (s. 4) Prusya Kralı II. Frederick?in özlü sözlerini eski bir eserden naklediyor. ?Bilge kral´ unvanını hak eden II. Frederick?in özlü sözlerinden bazıları şunlar:
?Çabuk parlamak için tahsil edenler tashih-i ahlak etmezler. Tahsil-i ulûm kifayet etmez; evvela kalbi ıslah etmek lâzım gelir.?
?Menfaat bu dünyanın hükümdarıdır.?
?Bir işin esası bozuk olur ise ilânihâye kâffe-i netâyici bozuk çıkar.?
?Bir fena kitap telif etmekten ise dünyaya bir çocuk getirmek evlâdır.?
?Cehaletin derece-i gayesi kibir ve azamettir.?
Osmanlı döneminde basılmış (1303 tarihli) ?Prusya Kralı Büyük Fredrik´in Emsâl-i Hikemiyesi´ (Tercüme: Mehmet Tahir) kitabını nereden bulabilirim acaba?
Şimdi elimde yeni aldığım ?Sürgün, İntihal ve İntihar: Edebiyatımızın Siyasetle İmtihanı´ (Selçuk Karakılıç, Ötüken Yayınevi) var.
Tavsiye ederim.
Kaynak: fehmikoru.com
